Jedną z kluczowych kwestii przy sprawach rozwodowych jest zdecydowanie się, czy rozwód ma mieć miejsce z orzekaniem o winie czy też bez orzekania o winie. Ma to duże znaczenie na sam przebieg sprawy, a także przyszłościowe konsekwencje. Podejrzenie zdrady bywa często przyczyną rozwodu. Czy zdrada jest wystarczającym powodem do orzeczenia rozwodu przez sąd? Co oznacza udowodnienie małżonkowi zdrady przed sądem? Jakie materiały dowodowe są uznawane przez polskie sądy w sprawach rozwodowych?

Przykład:

Państwo Magdalena i Piotr byli małżeństwem przez osiem lat. Początkowo pożycie stron układało się poprawnie. Małżonkowie byli zgodni i darzyli się miłością. Stosunki między nimi pogorszyły się od momentu narodzin córki stron. Pan Piotr nie mógł pogodzić się z faktem, iż nie może wychodzić z żoną tak często, jak do tej pory na wieczorne imprezy i spotkania towarzyskie. Zaczął więc wychodzić sam, pod pretekstem interesów i pilnych spraw do załatwienia, zostawiając w domu Panią Magdalenę samą z córką. Po pewnym czasie Pani Magdalena podczas pracy na wspólnym komputerze stron znalazła materiały świadczące o notorycznych zdradach męża. Spotkania z innymi kobietami Pan Piotr nagrywał, a następnie przechowywał filmy oraz zdjęcia na wspólnym komputerze małżonków. Czy Pani Magdalena może wykorzystać powyższe materiały jako dowód w sparwie o rozwód, aby udowodnić winę męża?

 

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią, że małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Oboje są zobowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności. Powinni razem współdziałać dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.

Jeżeli jeden małżonek obcuje płciowo z osobą trzecią, to umyślnie godzi w instytucję, jaką jest małżeństwo i przyczynia się w ten sposób do zerwania więzów małżeńskich. Zdrada może zaistnieć jednorazowo, czy też wielokrotnie - każda jest przesłanką do uznania winy współmałżonka.

Udowodnienie zdrady przed sądem ma ten skutek procesowy, że współmałżonek może być uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia stron.

Postępowanie dowodowe w sprawie rozwodowej ma przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia. W sprawach rozwodowych dopuszczalne jest przedstawianie wszelkich dowodów: zarówno osobowych jak i rzeczowych, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W ostatnich latach najczęściej są to: e-maile, smsy, rozmowy telefoniczne, zdjęcia oraz wiadomości z portali społecznościowych, które mają potwierdzać stosunki pozamałżeńskie stron. Dowody te mają taką samą moc jak wszystkie inne zgłoszone w toku postępowania. Warto pamiętać o tym, iż nie istnieje hierarchia dowodów.

W tej kwestii wypowiedział się nawet Sąd Najwyższy stwierdzając, że w procesie rozwodowym w zakresie wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego służyć może także nagranie rozmów prowadzonych przez strony, nawet jeżeli tych nagrań dokonano bez wiedzy jednej z nich i w okresie trwania faktycznej separacji małżonków (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2003r., sygn. akt IV CKN 94/01).

W praktyce nie ma zatem przeszkód, by wydruki z poczty internetowej, smsy, czy wiadomości na różnego rodzaju komunikatorach lub zdjęcia z Facebooka uznać za dowody w sprawie.

Należy także pamiętać, że strona przeciwna może zakwestionować fakt, że to nie ona napisała konkretnego e-maila czy prowadziła rozmowę na portalu społecznościowym. Pomimo, że wiarygodność i legalność takich dowodów może być skutecznie podważona przez stronę przeciwną, to jednak sąd ostatecznie ocenia moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału, który został zebrany w danej sprawie i podejmuje decyzję o przyjęciu dowodu.

Istotnym jest jednak, iż sąd w pewnych sytuacjach może nie dopuścić tego typu dowodów, np. w sytuacji, gdy zostały one uzyskane niezgodnie z prawem (stosowanie podsłuchów przez osoby prywatne, nagrania uzyskane przy zastosowaniu podstępu).

Wobec powyższego pamiętać należy, aby wszelkie dowody zostały przygotowane w formie jasnej, czytelnej i przyjaznej dla sądu. Nadto, aby zostały pozyskane legalnie i nie godziły w dobra osób trzecich.