Testament notarialny ma taką samą wagę jak każdy inny. Oznacza to, że możemy skutecznie go odwołać, na przykład zapisując własnoręcznie swą wolę na kartce papieru opatrzonym podpisem i datą. I nie potrzeba tu żadnych dodatkowych czynności, na przykład zawiadamiania notariusza, u którego pierwotnie sporządziliśmy testament. Akt notarialny ma jednak kilka ciekawych zalet, które warto rozważyć, gdy decydujemy się na spisanie ostatniej woli.

            Meandry polskiego prawa spadkowego, a ściśle testowania, są na tyle skomplikowane, że łatwo o pomyłkę, która będzie miała doniosły skutek w postaci nieważności testamentu własnoręcznego, czy też ustnego. Skutkuje to dziedziczeniem ustawowym, co przecież zazwyczaj nie jest tożsame z wolą osoby testatora. Sprostować błędu już nie sposób, dlatego jeżeli chcemy odmiennie rozrządzić swoim majątkiem, warto zawczasu wziąć pod uwagę akt notarialny.

            Każdy z rodzajów testamentów uregulowanych w Kodeksie cywilnym rządzi się odmiennymi prawami. Inny jest też sposób dowodzenia ich treści. Sporządzając testament u notariusza, z pewnością unikniemy błędów, które dotykają testamenty własnoręczne, czy ustne. Jest to na przykład częsty obecnie sposób napisania testamentu w formie dokumentu elektronicznego. W takim wypadku, nawet opatrzenie takiego wydruku własnoręcznym podpisem nie czyni testamentu ważnym. Równie regularnie zdarzają się testamenty wspólne, dwojga osób, na przykład małżonków. To tylko niektóre przykłady „pułapek” skutkujących nieważnością... Ponadto notariusz nie sporządzi aktu, jeżeli poweźmie wątpliwość co do swobody wyrażenia woli testatora, co z pewnością stanowi zabezpieczenie interesów osób będących pod presją „ewentualnych” spadkobierców. Inaczej mówiąc – obalenie takiego testamentu przez osoby wyłączone od dziedziczenia jest bardzo trudne.

            Od niedawna w polskim prawie istnieje instrument, dzięki któremu możemy zapisać w testamencie danej osobie ściśle oznaczoną rzecz, np. samochód czy jakieś elementy wyposażenia mieszkania. Jest to tzw. zapis windykacyjny, zbliżony do najbardziej intuicyjnego pojmowania testowania, które zazwyczaj wyobrażamy sobie jako zapisywanie na rzecz konkretnych osób konkretnych przedmiotów, a nie jako powoływanie spadkobiercy do całości czy części spadku. Zapis windykacyjny ma tę zaletę, że zapisobierca nabywa własność rzeczy z momentem otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy, nie musi on zatem wstępować na drogę powództwa przeciw spadkobiercy. Zapis windykacyjny ważny jest jednak ważny tylko wtedy, gdy został ujęty w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.

            Kolejną właściwością, którą warto wziąć pod uwagę, jest to że sporządziwszy testament u notariusza, zostawiamy go w jego kancelarii. Notariusz niezwłocznie dokonuje wpisu do Notarialnego Rejestru Testamentów. Jest on jednak niejawny do momentu śmierci testatora, co wyłącza możliwość zaznajomienia się z jego treścią przez osoby niepowołane. Do tego momentu mogą one nawet nie dowiedzieć się, że testament został sporządzony... Przechowanie ostatniej woli w kancelarii notarialnej wyłącza także zagrożenie jego zniszczenia czy ukrycia.

            Jak wskazałam wyżej, wola testatora może zostać ujawniona na szereg różnych sposobów. Jednym z nich jest testament sporządzony w formie aktu notarialnego. Warto o nim pomyśleć zwłaszcza wtedy, gdy chcemy powołać do dziedziczenia odmiennie od katalogu zaproponowanego przez ustawodawcę. Oczywiście, każdy z rodzajów testamentów jest równy. Gdy obawiamy się jednak różnego rodzaju manipulacji dokonywanych na dokumencie zawierającym ostatnią wolę, czy też chcemy dokonać na czyjąś rzecz zapisu windykacyjnego należy rozważyć sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego. Nic nie stoi na przeszkodzi, żeby go w każdej chwili odwołać...