Decyzja o przysposobieniu dziecka z pewnością do łatwych nie należy. Pojawiają się nie tylko wątpliwości dotyczące własnych predyspozycji, ale też obawa przed trudną i długotrwałą procedurą. Rzecz wydaje się jeszcze bardziej skomplikowana, gdy przysposabiający i przysposobiony mają miejsca zwykłego pobytu w różnych krajach. Czy słusznie?

            Przykład: Pani Krystyna, mająca miejsce zwykłego pobytu w Niemczech chciałaby zaadoptować małoletniego Kacpra, na stałe zamieszkałego w Polsce. Pani Krystyna jest babcią biologiczną Kacpra, jego rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. Przed Sąd którego z państw powinna się zwrócić? Czy fakt pokrewieństwa ma jakieś znaczenie?

            Normy prawa polskiego a także umowy międzynarodowe wskazują, że jeżeli osoba, która ma być przysposobiona, jest obywatelem polskim albo, będąc cudzoziemcem, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczpospolitej, wówczas taka sprawa należy do jurysdykcji sądu polskiego. W tym wypadku pani Krystyna powinna zwrócić się do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania przysposobionego. Ponadto konieczne jest zwrócenie się do organu centralnego państwa zwykłego pobytu przysposabiającego (w Polsce taką funkcję pełni Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej), który to organ ma za zadanie sporządzić odpowiednie sprawozdanie, które zawierać będzie informacje o tożsamości wnioskodawców, ich kwalifikacjach, zdolności do przysposobienia, sytuacji rodzinnej i osobistej, powodach dla których pragną przysposobić dziecko, a nawet charakterystykę dzieci, nad którymi będą oni sprawować opiekę wraz z całą dokumentacją potwierdzającą powyższe. Ponadto niezbędne są dokumenty potwierdzające pozwolenie na wjazd i stały pobyt dziecka w państwie przyjmującym.

            Sprawozdanie wysyłane jest organowi centralnemu państwa pochodzenia dziecka, który z kolei przedstawia organowi centralnemu państwa przyjmującego informację dotyczącą dziecka. Następnie oba organy wyrażają zgodę na postępowanie w sprawie o przysposobienie i dopiero po wyrażeniu tej zgody sąd może wydać postanowienie, które zostanie zaakceptowane w państwie przyjmującym. Warto wskazać, że strony związane są normą prawa międzynarodowego, w myśl której organy centralne zobowiązane są podejmować wszelkie odpowiednie środki w celu upraszczania, prowadzenia i przyspieszania postępowania o przysposobienie.

            Warto wiedzieć, że adopcja międzynarodowa sama przez się nie oznacza nabycia obywatelstwa państwa przyjmującego, ale każde państwo reguluje tę sprawę oddzielnie. I tak, według prawa polskiego, małoletni cudzoziemiec przysposobiony przez obywatela polskiego nabywa polskie obywatelstwo, jeżeli przysposobienie nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 roku życia. W tym wypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo z chwila urodzenia.