Kancelaria Adwokacka Honorata Janik-Skowrońska
PL EN

Czy możliwe jest odzyskanie darowanej nieruchomości?

wstecz

W dzisiejszych czasach nierzadko zdarza się, iż rodzice przekazują na rzecz swoich dzieci własność nieruchomości w formie darowizny. W zamian dzieci mogą zobowiązać się do zapewnienia osobom starszym pomocy w codziennych obowiązkach i opieki aż do śmierci. Co jednak, gdy zobowiązany nie wywiązuje się z przyjętych na siebie obowiązków? Czy w takiej sytuacji mamy możliwość odzyskania od obdarowanego dorobku naszego życia?

Przykład:

Pani Anna chorując na raka płuc przekazała synowi i jego małżonce działkę wraz z posadowionym na niej domem. Był to dorobek całego jej życia. W zamian za to syn wraz z małżonką zobowiązali się, że zamieszkają z Panią Anną, będą opiekowali się nią aż do śmierci oraz zapewnią jej pielęgnację w chorobie. Niestety, z czasem okazało się, że relacje między stronami zaczęły być coraz gorsze, syn wraz z małżonką zaczęli odmawiać matce pomocy w codziennych obowiązkach, jak również w zakresie wizyt lekarskich i rehabilitacji, co prowadziło do kłótni między stronami. Syn wraz z małżonką po pewnym czasie stwierdzili, że nie chcą dłużej mieszkać pod jednym dachem z matką i postanowili wyprowadzić się do innego miejsca. Od tego czasu jakikolwiek kontakt między stronami zanikł – syn nie odbierał telefonów, jak również nie pozostawił aktualnego adresu zamieszkania. W czasie nieobecności syna stan zdrowotny Pani Anny pogorszył się i trafiła do szpitala, po opuszczeniu którego wymagała już stałej opieki osób trzecich. Pani Anna zobowiązana była korzystać z pomocy opiekunki, za którą zobowiązana była zapłacić. Pani Anna poczuła się osamotniona i zaniedbana zarówno przez własnego syna, jak i synową. Postanowiła odwołać dokonaną na ich rzecz darowiznę. Czy mogła to zrobić i w jaki sposób?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami istnieje możliwość odwołania darowizny nawet już wykonanej, jeżeli obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności.

Warto jednak pamiętać, iż nie wszystkie niewłaściwe zachowania obdarowanego mogą być uznawane za rażąco niewłaściwe. Rażąca niewdzięczność obdarowanego jest pojęciem niezdefiniowanym w przepisach prawnych. Ustawodawca posłużył się tą formułą ogólną, pozostawiając Sądowi ocenę na podstawie konkretnych okoliczności sprawy. Przykładem rażącej niewdzięczności może być ciężkie naruszenie obowiązków rodzinnych, pobicie, zniewaga, kradzież czy nawet nieudzielenie pomocy w chorobie albo uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego. Według ugruntowanego w orzecznictwie stanowiska, „za niewdzięczność przyjmuje się świadome naruszenie podstawowych obowiązków ciążących na obdarowanym względem darczyńcy, krzywdzące darczyńcę. To takie zachowanie obdarowanego, które polega na działaniu lub zaniechaniu, skierowanymi bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy i które jest nacechowane złą wolą obdarowanego. Chodzi tu przede wszystkim o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo mieniu darczyńcy oraz naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych (rodzinnych) łączących go z darczyńcą. Wskazać jednakże należy, iż o rażącej niewdzięczności nie może być mowy, gdy obdarowany dopuszcza się wobec darczyńcy działań godzących w jego dobro, ale czyni to nieumyślnie, a nawet umyślnie, lecz działania te nie wykraczają poza ramy zwykłych konfliktów życiowych” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2000 r. w sprawie sygn. II CKN 280/00).

W odniesieniu do przedstawionej wyżej sprawy, Pani Anna miała zatem prawo domagać się odwołania darowizny wskutek zaniedbania jej, nieokazania pomocy i troski ze strony syna i synowej. Przedmiotowe zachowania syna i synowej można byłoby potraktować jako zdarzenia stanowiące przejaw rażącej niewdzięczności. Pani Anna musiałaby jednak pamiętać, aby odwołanie darowizny nastąpiło w terminie 1 roku od dnia, w którym dowiedziała się o rażącej niewdzięczności tj. od dnia wyprowadzki syna i synowej.

Szybki kontakt

     
adres:   dane firmy:
ul. Świętojańska 47/3, 81-391 Gdynia  

NIP: 588-193-86-47

     
telefon:   numer rachunku bankowego:
58 718 66 12, 730 908 302, fax 58 718 44 91   BRE Bank S.A. w Warszawie – Mbank
    PL 68 1140 2017 0000 4202 1017 0555
email:   SWIFT BREXPLPWMUL

sekretariat@janik-kancelaria.pl